หนังกลางแปลงเป็นหนึ่งในมหรสพที่อยู่คู่สังคมไทยมาอย่างยาวนาน

3 สัปดาห์ที่ผ่านมา

โดย เจ้าของร้าน

หนังกลางแปลงเป็นหนึ่งในมหรสพที่อยู่คู่สังคมไทยมาอย่างยาวนาน มีประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจและสะท้อนการเปลี่ยนแปลงของยุคสมัยได้เป็นอย่างดี

จุดเริ่มต้นในสมัยรัชกาลที่ 5

ภาพยนตร์ถูกนำเข้ามาในประเทศไทยครั้งแรกในสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เมื่อปี พ.ศ. 2440 โดยนักธุรกิจชาวต่างชาติ ซึ่งการฉายภาพยนตร์ในยุคนั้นยังเป็นการฉายในโรงละครหรือสถานที่ปิดเท่านั้น แต่ต่อมาได้มีการดัดแปลงรูปแบบให้สามารถฉายในพื้นที่โล่งแจ้งได้ เพื่อให้เข้าถึงผู้คนได้มากขึ้น กลายเป็นจุดเริ่มต้นของ "หนังกลางแปลง"

ในช่วงแรก หนังกลางแปลงไม่ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อความบันเทิงอย่างเดียว แต่ยังเป็นเครื่องมือสำคัญในการ ประชาสัมพันธ์ข่าวสารของรัฐบาล และ โฆษณาสินค้า เช่น "หนังขายยา" ที่จะมีการฉายภาพยนตร์ให้ชมฟรี แต่มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อขายยาสมุนไพรและสินค้าอื่นๆ

ยุคทองและความรุ่งเรือง

ช่วงปี พ.ศ. 2520 - 2530 ถือเป็นยุคทองของหนังกลางแปลงในประเทศไทย เนื่องจากโทรทัศน์ยังไม่แพร่หลายในทุกครัวเรือน ทำให้การดูหนังกลางแปลงเป็นความบันเทิงหลักของคนในชนบทและต่างจังหวัด การจัดฉายหนังกลางแปลงมักเกิดขึ้นใน งานวัด งานบวช งานศพ หรือเทศกาลสำคัญต่างๆ โดยมีหน่วยหนังกลางแปลงชื่อดังหลายคณะที่ออกตระเวนฉายทั่วประเทศ

เอกลักษณ์สำคัญในยุคนี้คือ การพากย์เสียงสด โดยนักพากย์มืออาชีพที่สามารถสร้างบรรยากาศให้หนังมีชีวิตชีวามากขึ้นด้วยเสียงพากย์ที่หลากหลาย รวมถึงการเปิดเพลงโฆษณาและภาพยนตร์ตัวอย่างก่อนฉายจริงเพื่อดึงดูดผู้ชม

การปรับตัวในยุคปัจจุบัน

เมื่อเทคโนโลยีการสื่อสารพัฒนาขึ้น ทั้งวิดีโอเทป โทรทัศน์ และโรงภาพยนตร์สมัยใหม่ ทำให้หนังกลางแปลงค่อยๆ เสื่อมความนิยมลงไป แต่เสน่ห์ของมันยังไม่หายไปไหน ปัจจุบันหนังกลางแปลงยังคงอยู่และปรับตัวเข้ากับยุคสมัยมากขึ้น เช่น การเปลี่ยนมาใช้เครื่องฉายระบบดิจิทัลที่ให้ภาพและเสียงคมชัดขึ้น รวมถึงการจัดฉายในรูปแบบ เทศกาลหนังกลางแปลง หรือเป็นส่วนหนึ่งของงานอีเวนต์ต่างๆ เพื่อสร้างบรรยากาศแบบย้อนยุค ทำให้คนรุ่นใหม่ได้มีโอกาสสัมผัสกับมนต์เสน่ห์ของมหรสพชนิดนี้ครับ

หนังกลางแปลง : มนต์เสน่ห์แห่งความบันเทิงพื้นบ้านไทย

หนังกลางแปลง คือการฉายภาพยนตร์กลางแจ้ง โดยใช้จอผ้าใบขนาดใหญ่ เครื่องฉายภาพยนตร์ และระบบเสียงเพื่อให้ผู้ชมจำนวนมากสามารถรับชมได้พร้อมกัน ถือเป็นความบันเทิงที่อยู่คู่กับวิถีชีวิตไทยมาอย่างยาวนาน

ประวัติและความเป็นมา

หนังกลางแปลงเริ่มแพร่หลายในประเทศไทยราวร้อยปีก่อน ใช้ฉายในงานวัด งานบุญ งานบวช หรืองานประเพณีต่าง ๆ

เดิมใช้ฟิล์ม 16 มม. หรือ 35 มม. ก่อนจะพัฒนาเป็นการฉายด้วยเครื่องโปรเจกเตอร์ดิจิทัล

นอกจากความบันเทิงแล้ว ยังเป็นสื่อประชาสัมพันธ์และการโฆษณาของสินค้าพื้นบ้าน

เอกลักษณ์ของหนังกลางแปลง

-จอผ้าใบใหญ่ ตั้งกลางลานวัดหรือสนาม เพื่อรองรับคนดูจำนวนมาก

-เครื่องฉายและระบบเสียง ให้ภาพชัด เสียงดังสะใจคนดู

-บรรยากาศชุมชน ผู้คนมานั่งเสื่อ นั่งเก้าอี้ กินข้าว กินขนม ชมภาพยนตร์อย่างอบอุ่น

-การเชื่อมโยงกับงานบุญ/งานประเพณี เช่น หนังกลางแปลงในงานบวช งานทอดกฐิน งานบุญประจำปี